İnsan Kaynaklı Sera Gazlarının Etkileri
Bilim insanlarının son araştırmalarına göre, insan kaynaklı sera gazı salımları, Dünya’nın dönüş hızını değiştirmekte ve bu da günlerin uzamasına neden olmaktadır. İklim değişikliğinin etkileri, biyolojik çeşitlilik kaybı, aşırı hava olayları, deniz seviyesinin yükselmesi ve orman yangınları gibi birçok alanda kendini göstermektedir. Her yıl, çevre üzerindeki etkilerimizin yeni ve bazen şaşırtıcı sonuçları ortaya çıkıyor.
Dünya’nın Dönüşü ve Günlerin Uzaması
ETH Zürih’ten Prof. Benedikt Soja, BBC’nin Science Focus dergisine yaptığı açıklamada, “Son 100 yılda iklim değişikliği nedeniyle gezegenimizi bu ölçekte etkileyebilmemiz gerçekten büyüleyici” diyor. Soja, bu etkinin, Dünya’nın dönüşünü etkileyen diğer faktörlerden daha büyük olabileceğini belirtiyor. Son araştırmalara göre, günler neden uzuyor sorusunun yanıtı, buz kütlelerinin erimesinde yatıyor.
Buzların Erimesi ve Dönüş Hızı
Atmosferdeki karbondioksit gibi gazların artışı, sıcaklıkların yükselmesine yol açıyor. Geçtiğimiz yıl, dünya genelindeki sıcaklıklar 20. yüzyıl ortalamasının 1,18 derece üzerine çıktı. Bu durum, iklim değişikliğinin etkileri açısından ciddi bir uyarı niteliği taşıyor. Soja ve ekibi, bu devasa buz kütlelerinin erimesinin Dünya üzerindeki etkilerini araştırdı ve bu hareketin gezegenin dönüşünü yavaşlattığını keşfetti.
Gelecekteki Etkiler
Dünya’nın dönüşü, açısal momentumun korunumu yasasına göre çalışıyor. Yani, kütle dönüş ekseninden uzaklaştıkça dönüş hızı yavaşlıyor. Bu durum, günlerin uzamasına yol açıyor. Araştırmalara göre, 1900-2000 yılları arasında iklimin gün uzunluğuna etkisi, yüzyılda 0,3 ile 1,0 milisaniye arasında değişirken, 2000 sonrası bu oran 1,3 milisaniyeye çıkmıştır. Eğer sera gazı salımları kontrol altına alınmazsa, bu artış 2100 yılına kadar yüzyılda 2,6 milisaniyeye ulaşabilir.
Bu değişimler günlük yaşamda hemen fark edilmese de, zamanın ölçümü açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Zaman ölçüm sistemleri, atom saatlerine dayanan Uluslararası Atomik Zaman (TAI), Dünya’nın dönüşüne göre belirlenen Evrensel Zaman (UT1) ve bu ikisini uzlaştırmaya çalışan Koordine Evrensel Zaman (UTC) olarak üç grupta toplanmaktadır. Tüm bu gelişmeler, pv3.org gibi kaynaklarda daha detaylı bir şekilde incelenebilir.
