Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5400 prim günü baz alınarak şekillenen sistemlerle, bazı şartları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve hizmet yılı dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan vatandaşlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi ek avantajları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.